De Maritieme Canon van Vlaanderen is de allereerste omvattende maritieme geschiedenis van Vlaanderen, het noordelijke, aan de zee gelegen, Nederlandstalige deel van België.
Het driedelige werk van meer dan 2000 pagina’s toont hoezeer de zee, de scheepvaart en de havens gedurende eeuwen de Vlaamse welvaart hebben bepaald. Vlaanderen, dat zijn rijkdom altijd dankte aan de maritieme factor, kan ook vandaag worden beschouwd als de belangrijkste maritieme regio in Europa.
De Maritieme Canon van Vlaanderen is veel meer dan een verhaal over oude boten, zeeslagen en scheepsrampen. Het is een breed opgevatte Vlaamse maritieme beschavingsgeschiedenis, complementair aan andere historische overzichten die zijn geschreven vanuit een landperspectief.
De Maritieme Canon van Vlaanderen brengt heel wat nieuwe inzichten, bijv. in het historische kantelpunt dat de Scheldesluiting betekende voor de Zuidelijke Nederlanden, de wereldwijde invloed van de grote Vlaamse maritieme diaspora, de Hollandse Gouden Eeuw – die in feite een Hollands-Vlaamse Gouden Eeuw was – en de onvermoede maritieme roots van het negentiende-eeuwse Belgische Congoproject. Ook de wisselwerking tussen de politieke en de economische ontbolstering van de Vlaamse regio doorheen de twintigste eeuw komt aan bod. Last but not least werpt het werk een blik op de maritieme toekomst van Vlaanderen, met al zijn sterkten en zwakten.
De Maritieme Canon van Vlaanderen wil het Vlaamse publieke bewustzijn rond het historische en het hedendaagse belang van de maritieme factor versterken. Tevens wil het boek historisch onderzoek rond maritieme thema’s aanmoedigen. De erin verzamelde verhalen bieden ook de onderbouw voor een Vlaams Maritiem Museum – het VLAMM.
Het volledige voorwoord door Eric Van Hooydonk kan je hier lezen.
Een nadere, uitvoerige verantwoording kan je lezen in het nawoord.
De inhoud
De Maritieme Canon van Vlaanderen bestaat uit drie boekdelen, met de volgende 50 hoofdstukken of ankers:
DEEL 1
- Vlaanderen, vloedland
- De watergrenzen
- Van Pax Maritima tot Litus Saxonicum
- Carausius
- De Vikingen
- Land van havenstadpolitiek
- Waterwegen en binnenvaart
- De visserij
- Van zeemansfolklore tot kusttoerisme
- Havenstadarchitectuur
- De Gouden Eeuwen van Brugge
- De Lieve en de Sassevaart
- De Hanze
- De havenarbeiders
- De Vlaamse admiraliteit
DEEL 2
- De marineschilders
- De maritieme diaspora
- De Gouden Eeuw van Antwerpen
- Gerardus Mercator
- Abraham Ortelius
- De Willebroekse Vaart en het Brusselse Zeekanaal
- De Scheldesluiting
- De Duinkerkers
- De Gouden Eeuw van Holland
- De Oostendse Compagnie
DEEL 3
- De natte letteren
- De Franse maritieme revolutie
- Cockerill en Boel
- Het Kanaal Gent-Terneuzen
- De Belgische koopvaardij
- Het Scheidingsverdrag
- Oostende-Dover
- De Antwerpse havenexpansie
- De afkoop van de Scheldetol
- De Red Star Line
- De baggeraars
- De Scheldeverdiepingen
- PIANC, wereldvereniging van wateringenieurs
- De Congoboten
- De haven van Zeebrugge
- CMI, wereldvereniging van maritieme juristen
- De expeditie van de Belgica
- De schoolschepen
- De Grote Oorlog en het Grote Waterwegenverdrag
- Het Albertkanaal
- De bevrijding van Antwerpen
- Brussel, maritieme hoofdstad van Europa
- Herald of Free Enterprise
- De maritieme staatshervorming
- De maritieme toekomst
Elk van de 50 hoofdstukken bevat een of meer nevenverhalen. De volledige inhoudstafel vind je hier.
Het boek telt meer dan 2100 wereldwijd verzamelde afbeeldingen, waarvan vele nooit eerder zijn gepubliceerd.
Aan het einde zijn een uitvoerige wetenschappelijke bibliografie en een afbeeldingenverantwoording opgenomen.
Voorbeeldpagina’s vind je hier.
De drie delen zijn verpakt in een fraai foedraal.
Colofon
Eric Van Hooydonk, De Maritieme Canon van Vlaanderen. Zee-, scheepvaart- en havengeschiedenis aan 50 ankers (3 delen), Gompel&Svacina, 2025
2056 p. – 17 x 24 cm
ISBN 978-94-6371-546-1
D/2025/14.401/7
NUR 680/466
© Eric Van Hooydonk
